DR JACEK GRALEWSKI

Kierownik Zakładu Psychopedagogiki Kreatywności w Instytucie Pedagogiki Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Autor kilkudziesięciu prac naukowych poświęconych szeroko rozumianej pedagogice twórczości oraz diagnostyce kreatywności dzieci i młodzieży, jakie ukazały się w prestiżowych pismach naukowych, takich jak Journal of Creative Behavior, Thinking Skills and Creativity, Learning and Individual Differences, Intellignce, Creativity: Theories – Research – Application. Jego główne zainteresowania wiążą się z zagadnieniami rozpoznawania kreatywności uczniów przez ich nauczycieli w warunkach polskiego systemu edukacji. Temu właśnie poświęcona jest jego ostatnia monografia zatytułowana Niedostrzegana kreatywność. Trafność ocen kreatywności uczniów dokonywanych przez nauczycieli liceów i jej uwarunkowania wydana nakładem Wydawnictwa Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Ponadto interesuje się badaniem przekonań nauczycieli na temat kreatywności oraz możliwości jej rozwijania w warunkach szkolnych. Interesują go także przekonania nauczycieli na temat charakterystyki uczniów kreatywnych oraz wszelkie różnice w kształceniu kreatywnych chłopców oraz kreatywnych dziewcząt.

jgralewski@aps.edu.pl

ABSTRAKT

CZY KREATYWNOŚĆ I AKTYWNOŚĆ TWÓRCZA UCZNIÓW JEST OCZEKIWANA PRZEZ NAUCZYCIELI LICEÓW? KILKA SŁÓW O TYM NA PODSTAWIE CZEGO NAUCZYCIELE ROZPOZNAJĄ KREATYWNOŚĆ SWOICH WYCHOWANKÓW

Przygotowanie uczniów do samodzielnej aktywności twórczej należy do ważnych zadań szkoły. Cele oraz treści dotyczące kształcenia do twórczości mają swoje miejsce w programach kształcenia szeregu państw z całego świata, a w szczególności tych należących do Unii Europejskiej. W polskim systemie edukacji idea wspierania kreatywności uczniów jest wprost formułowana w ustawie Prawo oświatowe z dnia 19 czerwca 2019 (Dz. U. z 2019 r., poz. 1148). Art. 1. ust. 18 tejże ustawy stwierdza iż system oświaty zapewnia kształtowanie u uczniów postaw przedsiębiorczości i kreatywności sprzyjających aktywnemu uczestnictwu

w życiu społecznym i gospodarczym, poprzez stosowanie w procesie kształcenia innowacyjnych rozwiązań programowych, organizacyjnych lub metodycznych. Aby sprawdzić na ile założenie to jest realizowane, przeprowadzono badanie którego celem było ustalenie czy nauczyciele kluczowych przedmiotów (matematyki oraz języka polskiego) potrafią rozpoznawać kreatywność oraz aktywność twórczą swoich uczniów. Badanie przeprowadzono na losowej próbie 110 liceów ogólnokształcących położnych na terenie całego kraju. W badaniu wzięło udział łącznie 219 nauczycieli oraz 2652 uczniów. Badanie obejmowało szeroki pomiar kreatywności oraz aktywności twórczej uczniów drugich klas liceów ogólnokształcących dla młodzieży. W ramach pomiaru aktywności twórczej kontrolowano częstość podejmowania przez uczniów działań w takich dziedzinach twórczości jak: literatura, muzyka, sztuka i rzemiosło, sztuki wizualne, sztuki widowiskowe (sztuki performatywne), nauka i inżynieria, ale także w zakresie twórczego gotowania, czy aktywności twórczej w zakresie języka polskiego oraz aktywności twórczej w zakresie matematyki. Prezentowane wyniki obejmują efekty analiz, które ukazują z jaką siłą kreatywność uczniowska oraz częstość przejawiania przez uczniów aktywności twórczej w kontrolowanych dziedzinach, wiąże się z ocenami ich kreatywności dokonywanymi przez pracujących z nimi nauczycielami matematyki oraz języka polskiego. Ponadto ukazują jaki odsetek uczniów polskich szkół średnich podejmuje się aktywności twórczej w tym aktywności twórczej w zakresie szeroko rozumianej sztuki.