DR KATARZYNA JAGODZIŃSKA

Adiunktka w Instytucie Studiów Europejskich na Uniwersytecie Jagiellońskim, kierowniczka Europa Nostra Heritage Hub w Krakowie i pierwsza dyrektorka ds. programowych w Muzeum Zabawek w Krakowie. Ukończyła historię sztuki oraz dziennikarstwo i komunikację społeczną na UJ, doktoryzowała się ze studiów muzealnych. Autorka pięciu książek o muzeach – najnowsza „Witryna z zabawkami: Testowanie muzeum partycypacyjnego” (Kraków, 2022). Aktualnie pracuje nad książką „Partycypacja i post-muzeum”.  

ABSTRAKT

DR KATARZYNA JAGODZIŃSKA, UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI W KRAKOWIE / EDUKACJA NIEFORMALNA A PARTYCYPACJA 

PROJEKTY PARTYCYPACYJNE W MUZEACH JAKO NARZĘDZIE PODNOSZENIA KOMPETENCJI PUBLICZNOŚCI. STUDIUM PROJEKTU „WITRYNA Z ZABAWKAMI” MUZEUM ZABAWEK W KRAKOWIE  

Partycypacja jest jednym z najczęściej nadużywanych w działalności kulturalnej w XXI wieku słów. Szereg muzeów sięga po narzędzia partycypacyjne, aby zamanifestować demokratyzację swoich przestrzeni i wskazać na rosnące znaczenie publiczności. Projekty włączające publiczność do współtworzenia, współdecydowania, ale też współodpowiedzialności można analizować z różnych perspektyw, jedną z nich jest zwiększanie kapitału społecznego uczestników, wyposażanie ich w nową wiedzę, umiejętności i kompetencje, a jednocześnie uczenie się i rozwój samych muzeów, koordynatorów i twórców tych projektów. W referacie podejmę temat partycypacji w kontekście podnoszenia kompetencji odnosząc się do założeń, przebiegu i efektów projektu „Witryna z zabawkami” zrealizowanego w latach 2021-2022 przez Muzeum Zabawek w Krakowie. Projekt polegał na współtworzeniu kameralnych wystaw historycznych zabawek z muzealnej kolekcji przez grupy społecznych kuratorów. Łącznie powstało pięć wystaw, nad przygotowaniem których pracowało 68 osób spośród publiczności. Ponieważ Muzeum Zabawek nie posiada swojej siedziby, praca przebiegała na terenie trzech partnerskich muzeów. Sednem projektu nie był efekt w postaci wystaw, lecz społeczny proces ich przygotowywania – z jednej strony poznawanie kolekcji, specyfiki pracy kuratora i zasad działania muzeum, a z drugiej współpraca w grupie, negocjowanie wyborów, osiąganie kompromisów. Przez pryzmat tego projektu zaprezentuję potencjał muzealnych działań partycypacyjnych dla rozwijania kompetencji i umiejętności jego uczestników, zwrócę też uwagę na wyzwania i ograniczenia, które mogą go osłabiać.